Istniejące w miastach trakty handlowe, bramy miasta i zabudowa klasztorów dają zaczątek nowym dzielnicom. Z bramy Krakowskiej rozwiną się ciągi ulic: 1) Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat, Aleja Ujazdowska, ulica Puławska, 2) ulica Senatorska, Plac Teatralny, Plac Bankowy, Plac Żelaznej Bramy z rozgałęzieniem przez ulicę Twardą do drogi Krakowskiej i przez ulicę Chłodną i Wolską do Sochaczewa, Łowicza i Poznania. Od bramy Nowomiejskiej rozwinie się: 1) trakt północny przez Żoliborz, Zakroczym na Mławę i Gdańsk, 2) przez ulice Mostową i przez Wisłe na prawy brzeg rzeki, przez przedmieście Pragę na Wileńszczyznę i Polesie, 3) przez ulicę Długą i Plac Bankowy na zachód z połączeniem z wyżej wymienionym traktem ku Wielkopolsce. Podobnie jak w wielu innych wypadkach rozwoju wielkich miast europejskich, również w Warszawie pierwotny plan gotycki łącznie z siecią traktów i dróg z tym planem związanych stanowi niewzruszalny szkielet urbanistyczny, przez siedem już wieków kierujący dalszą ewolucją organizmu miejskiego milionowej dziś stolicy państwa. Jest to zjawiskiem uderzającym, że żaden z późniejszych okresów życia miasta nie wywarł dodatnich wpływów na rozwój nowych dzielnic w sferze koordynacji różnych czynników urbanistycznych. Rozbieżne działania poszczególnych czynników, bez ogólnego kierownictwa czynnika kompozycji i organizacji funkcji miasta, nałożyły swe piętno ujemne i doprowadziły do chaotycznego narastania konglomeratu miejskiego, pozbawionego cech jednolitej konstrukcji i formy urbanistycznej. W tym długim okresie siedmiuset lat, wyjątek stanowią czasy Sasów i Stanisława Augusta, gdy pewne założenia kompozycyjne, o charakterze raczej formalnym, niż konstrukcyjnym i wynikające głównie z pobudek indywidualnych i reprezentacyjnych, wpłynęły dodatnio na kształtowanie się nowych dzielnic miasta. Wracając do analizy pełnego wewnętrznej treści założenia średniowiecznego, należy podkreślić ukształtowanie bloków i parceli, na których wzniesiono domy mieszczańskie. Wielkość działek przykrojona jest do programu życiowego i możliwości gospodarczych i społecznych rodziny mieszczanina, rolnika, kupca lub rzemieślnika. Program ten wyraża sie w potrzebie budowy mieszkania dla tej rodziny przeznaczonego, łącznie ze służbą, pomocnikami 1 współpracownikami oraz warsztatu pracy, względnie pomieszczeń składowych i sklepu, tj. kramu.
Już w XII wieku powstają w zachodniej Europie założenia miast o prawidłowych blokach, złożonych z parceli 0 wymiarach około 15 X 30 metrów, które często drogą działów dzielą się na dwie węższe tj. X 30 metrów. Takie właśnie parcele o szerokości 7—8 metrów stanowią podstawowy typ w bloku miejskim w miastach polskich. Długość ich, względnie głębokość ulega większym wahaniom zależnym Od całości planu miasta, charakteru terenu itp. [patrz też: ars medica rumia, bardzo poszukiwany człowiek filmweb, ginemedica ]